zondag 23 december 2012

Krulbollen als eerste Zeeuwse traditie toegevoegd aan de Nationale Inventaris voor Immaterieel Cultureel Erfgoed in Nederland


Inleiding

Zoals ik in mijn Blog van 5 december 2011 al aanstipte: de achtergrondinformatie in de nieuwe gids zal ook aangepast moeten worden. Het onderwerp Landje Pik kan beter vervangen worden door het Krulbollen.  Landje Pik is niet uniek voor deze streken, het Krulbollen wel en wordt met evenveel enthousiasme aan beide zijden van de grens gespeeld.

In mijn Blog van 15 januari 2012 ben ik nog eens uitgebreid ingegaan op deze sport. Niet alleen loopt de nieuwe route langs een bolbanenterrein, er werden ondertussen ook serieuze pogingen ondernomen om het krulbollen op de inventarislijst van Nederlands immaterieel cultureel erfgoed voor de UNESCO  te krijgen.



Inventaris Vlaanderen


De Inventaris Vlaanderen voor Immaterieel Cultureel Erfgoed bestaat sinds 2008. Met de inventaris wil de Vlaamse Gemeenschap het immaterieel cultureel erfgoed in Vlaanderen in de kijker plaatsen. De Vlaamse Gemeenschap toont met de inventaris de diversiteit aan immaterieel cultureel erfgoed. Het zijn de groepen en individuen die met het immaterieel cultureel erfgoed bezig zijn die vragen om een element in de inventaris op te nemen. De minister van Cultuur beslist over de opname
Het krulbollen werd in juni 2010 al opgenomen op deze Vlaamse lijst.


Zeeuws Vlaanderen

In november 2012 werd het krulbollen toegevoegd aan de Nationale Inventaris Immaterieel Cultureel Erfgoed in Nederland. Deze inventaris is een verplichting die voorkomt uit het UNESCO verdrag ter Bescherming van het Immaterieel Erfgoed .

Sinds Nederland enkele maanden geleden (juni 2012) de UNESCO conventie van het Immaterieel Cultureel Erfgoed geratificeerd heeft wordt ook hier hard gewerkt aan een Nationale Inventaris, waar al het immaterieel erfgoed op komt dat groepen of gemeenschappen in Nederland belangrijk vinden. In Nederland  wordt over opname beslist door  het  Nederlands Centrum voor Volkscultuur en Immaterieel Erfgoed.
De bekendmaking van de eerste 3 tradities die er op staan volgde in oktober 2012. Het zijn De Boxmeerse Vaart, het Bloemencorso in Zundert en de Sint-Maartensviering in Utrecht. En als vierde dus nu het krulbollen! 

Reden voor de VVV Zeeland om het volgende berichtje op haar site te plaatsen: 

Voor Zeeland is dit heel bijzonder. Met het krulbollen heeft de eerste Zeeuwse traditie een plaats gekregen op de Nationale Inventaris Immaterieel Cultureel Erfgoed in Nederland. Niet iedere Nederlander zal deze Zeeuwse volkssport onmiddellijk thuis kunnen brengen. In Zeeuws-Vlaanderen is het echter, net als in het aangrenzende Vlaanderen, een populaire volkssport die in verenigingsverband beoefend wordt. De geschiedenis van het populaire bolspel gaat terug tot in de middeleeuwen en is verwant aan sporten als kolven, beugelen en klootschieten. Bolspelen zoals het krulbollen werden rond 1300 in heel Europa gespeeld, onder meer in Zwitserland, Oostenrijk en Duitsland. In Nederland werden ze in de zeventiende eeuw in beeld gebracht door beroemde schilders als Adriaen van Ostade.

Plaatsing op de Nationale Inventaris Immaterieel Cultureel Erfgoed is een vorm van erkenning voor de betreffende traditie. Het opstellen van een Nationale Inventaris was één van de eerste vereisten die voortvloeide uit de UNESCO conventie van het Immaterieel Cultureel Erfgoed, die Nederland dit jaar ratificeerde. De Nationale Inventaris wordt gecoördineerd door het Nederlands Centrum voor Volkscultuur en Immaterieel Erfgoed (VIE).

Meer is toch niet nodig om voor de vervanging van Landje Pik door Krulbollen te kiezen?

© Jannie Tr, 23-12-2012.

zondag 7 oktober 2012

Nieuwe route door de Braakman



Op de nieuwe site van het Wandelnet zijn een paar onjuistheden/tekortkomingen t.a.v. het Grenslandpad in Zeeuws-Vlaanderen.

    1. Wie op de etappe Bentille – Braakman staat, kan als aansluitende etappes kiezen uit: Eede - Bentille en Bentille - Braakman. Dat laatste moet natuurlijk Braakman - Nisse zijn.

    2. De etappe Braakman - Nisse (krt. 10-11-12-13) is veel te lang in vergelijking met de overige etappes: 38 km. Zelfs als de 6 km tunnel er af wordt gehaald is het nog te veel. M.n. voor de eenvoudiger wandelGPS’en: de route moet dan eerst in delen geknipt en daarna geladen worden en dat vraagt extra handelingen. Logischer is de etappe te splitsen in 2 etappes van een normale lengte, die bij één van de busstations (Terneuzen of ’s Heerenhoek) beginnen en eindigen.

    3. Voor het traject (krt. 10) door het natuurgebied van de Braakman is vanwege werkzaamheden in het gebied al in november 2006 een alternatieve route ontworpen. Deze is gemarkeerd en wordt uitgebreid beschreven in de lijst met Meldingen/wijzigingen. Toch staat de oorspronkelijke route uit 2004 nog ingetekend op de nieuwe site. Inmiddels zijn de werkzaamheden afgerond en is er een nieuwe route door de Braakman gemaakt. Deze route is al bewegwijzerd.

Dit lijkt me allemaal erg verwarrend voor wandelaars: er zijn nu drie routes. Bij de Meldingen/wijzigingen staat de alternatieve route beschreven (en deze is ook nog te zien in het veld), op kaart  10 (in de gids en te downloaden van de site) staat de route uit 2004 die in het veld ontdaan is van de rood-witte tekens en die alleen met (GPS) ervaring en enige moeite nog gelopen zou kunnen worden en tenslotte in het veld een nieuwe, gemarkeerde route die direct aansluit op krt. 9 , terwijl nergens vermeld wordt bij de Meldingen/wijzigingen dat deze nieuwe route er is, dat die door een totaal ander deel van de Braakman loopt dan de oorspronkelijke uit 2004 en dat daarmee zowel de oude als de alternatieve route vervallen zijn.  

Iets om rekening mee te houden als je binnenkort deze etappe wilt lopen. Het is in elk geval al gemeld aan het Wandelnet.

De nieuwe route loopt o.a. langs de Braakmanboerderij: daar is het info- en activiteitencentrum van Staatsbosbeheer gevestigd. Het is in elk geval op zondagmiddag open voor een praatje, kopje koffie of toiletbezoek en natuurlijk de nodige informatie over het gebied.

©JannieTr, 7 oktober 2012.

zondag 30 september 2012

Wandelnet heeft haar site vernieuwd!



Via Twitter, e-mail en de oude vertrouwde post werden we ervan op de hoogte gebracht: www.wandelnet.nl is vernieuwd. Vanmorgen maar eens rustig de tijd genomen om een en ander te bekijken en uit te proberen.

Eerst maar registreren om van alle functionaliteiten gebruik te kunnen maken. En daar loop ik tegen de eerste verrassing aan: volgens Wandelnet ben ik nog geen donateur en kan ik me desgewenst meteen aanmelden. Nu ben ik dat al vele jaren (en sinds een jaar ook nog vrijwilliger) maar nergens is de mogelijkheid dat te veranderen in mijn profiel. Ik heb het gemeld, schoonheidsfoutje zullen we maar denken.

Eenmaal ingelogd kunnen er een aantal persoonlijke zaken ingevuld worden: fitgegevens, een logboek en mijn routes. Met de fitgegevens wordt op dit moment verder niets anders gedaan dan een persoonlijke berekening maken van het aantal gebruikte calorieën per gelopen etappe (niets ingevuld betekent een gemiddeld verbruik). In het logboek kunnen de gelopen etappes genoteerd worden, met datum en een korte omschrijving. Ze komen netjes onder elkaar te staan. Er zou (statistisch) veel meer mee gedaan kunnen worden, maar misschien is dat toekomstmuziek. Onder mijn routes kunnen zowel de namen van de LAW- en Streekpaden als favoriet opgeslagen worden, als eigen routes. Dat laatste heb ik nog niet uitgeprobeerd, maar uit reacties van anderen begreep ik, dat de eigen routes daarna niet meer of zeer moeilijk bereikbaar zijn. Er wordt aan een oplossing gewerkt.

Dan naar de routes: Vind een mooie route. Ik probeer eens wat: Middelburg. Tussen de 5 en 18 km. Ik moet kiezen tussen LAW, Streekpad, Boerenlandpad of NS-wandeling. Ik maak geen keus (kies dus alles) en krijg als resultaat alleen een 2-daagse NS-wandeling. Dan maar naar de Wandelrouteplanner om zelf wat samen te stellen: Middelburg - Domburg. De ingetekende route lijkt me niet ideaal en het kost me veel te veel tijd iets redelijks te vinden. Misschien is het wennen, maar ik ken genoeg sites met een grotere keus aan wandelroutes die eenvoudiger zijn te gebruiken en toch veel functionaliteiten kennen. Ook voor het maken van eigen routes. Voorlopig laat ik dit stukje dus maar even zitten.

Dan de LAW en Streekpaden maar aangeklikt. En vervolgens het Grenslandpad, omdat het Zeeuws-Vlaamse deel daarvan ons inmiddels goed bekend is. 

Routeoverzicht: het kleine overzichtskaartje klopt niet: de lus door Oost-Zeeuws-Vlaanderen bestaat officieel nog niet. Plannen genoeg, maar ze staan voorlopig in de ijskast. Vreemd dat hij hier wel staat ingetekend.

Volledige kaart: Er wordt gebruik gemaakt Google. Alle etappes staan erop. Je kunt op een pictogram klikken of op een etappe in de lijst naast het kaartje. Dat krijg je dat kaartje te zien in het bekende Route You programma. Ik beperk me tot de kaartjes van Zeeuws-Vlaanderen. Ze blijken overgenomen uit de gidsversie van 2004. Alle veranderingen en aanpassingen sindsdien in de route staan onder het kopje Meldingen & wijzigingen. Gelukkig op kaartnummer, dat scheelt een hoop gezoek!

Niet alle doorgevoerde veranderingen staan echter ingetekend. Dat geldt bv. voor de sinds 2006 niet meer toegankelijke route op krt. 10 door het Braakmangebied ten noorden van de N61. Het alternatief (in het veld gemarkeerd en bij de wijzigingen uitgebreid beschreven) aan de zuidoever van de Braakmankreek staat niet aangegeven op de digitale kaart. Er wordt ondertussen wel gewerkt aan een nieuwe, aangepaste route door het prachtige gebied aan de noordoever en een beetje ervaren wandelaar die het wil proberen kan op eigen initiatief de aansluiting bij krt. 11 wel vinden. Maar niet iedereen kan dat en zolang er geen nieuwe melding over krt. 10 staat bij wijzigingen moet je er  als argeloze wandelaar van uitgaan dat de alternatieve route nog  steeds gebruikt moet worden.  En dan hoort die dus ingetekend te zijn. Anders wordt het verwarrend. 

Juist het digitaliseren van de routes is een uitgelezen kans om er voor te zorgen dat ze steeds zoveel mogelijk up-to-date zijn. En nieuwe, mooiere etappes die beschikbaar komen, meteen doorgeven. Of je de kaartjes nu uitprint of een GPS gebruikt: het is ideaal om niet naast de gids een pak printpapier mee te hoeven nemen voor de wijzigingen onderweg. Voor het Grenslandpad is dat ondertussen een hele lange lijst geworden. (Gelukkig bleek dat de kaart van de eerstvolgende etappe aan de overkant van de Westerschelde wèl is aangepast aan de gewijzigde, betere omstandigheden; ik hoop maar dat de alternatieve Braakmanroute in dit opzicht een uitzondering vormt op de rest van het Grenslandpad).

Op het overzichtskaartje kun je dus een etappe aanklikken. Op de bekende Route-you manier is er allerlei informatie aan toegevoegd. Er kan (net als op de GPS) ingezoomd worden tot 5 meter. De route is simpel via Mapsource als GPX bestand op bv. de Garmin GPS te laden. Wie de route wil printen moet iets meer werk verrichten. Standaard krijg je een kaartje op 1:20.000 te zien (1 A4-pagina). Niet zo handig voor wandelen. Door het printerschermpje even weg te klikken en dan boven aan de pagina te kiezen voor Details i.p.v. Overzicht komt er een lijst met een uitgebreide routebeschrijving (in 1 richting!), topografische detailkaartjes (waarvan je een meer gedetailleerde schaal kunt kiezen) en achtergrondinformatie. Een hoop printwerk, als je dat wilt.

Het downloaden van een GPX-bestand werkt het prettigst. Je hoeft je al wandelend nergens meer zorgen over te maken: gewoon de rood-witte tekens volgen en van je omgeving genieten. En ontbreekt er ergens een sticker of is er een onverwachte obstructie? Eén blik op de GPS laat je zien waar je bent en wijst je de weg: verder via de te volgen (ingeladen) route of, indien er problemen zijn, via een alternatief op de wandelkaart in de GPS. Geen gedoe met prints en constant bijhouden in de gids waar je precies bent in de routebeschrijving. Maar dan moet de ingeladen route natuurlijk wel kloppen met de laatste wijzigingen. Dus toch maar wel even de wijzigingen controleren voor je met een gedownloade route op stap gaat.

De site kent nog meer functionaliteiten die het ontdekken waard zijn: de Wandelwijzer, Ontmoet & Deel en Webwinkel. 

Het is goed dat het Wandelnet deze omslag maakt. Het zal een nieuwe generatie wandelaars (lees: vooral jongere) aanspreken. Er zullen daarnaast allerlei statistische gegevens verzameld kunnen worden m.b.v. wat de wandelaars invullen en bijhouden in hun logboeken. En die kunnen weer dienen om de belangen van de wandelaar via het Wandelnet en haar partners nog beter te behartigen. Op de kosten van de ontwikkeling van gidsen kan bespaard worden, routewijzigingen kunnen direct verwerkt worden, contacten met en tussen wandelaars geïntensiveerd.

Een goed begin, vervolmaking zal vast nog volgen. En nu maar hopen dat er velen dankbaar gebruik van zullen maken en zich als tegenprestatie als donateur aan zullen melden! 

©JannieTr, 30 september 2012.

donderdag 17 mei 2012

Hulde aan de mountainbiker!


Tijdens onze verkenning van de nieuwe route voor het Grenslandpad, afgelopen najaar, constateerden we dat vooral op het Vlaamse deel van het traject over dezelfde paden het mountainbikenetwerk Meetjesland is aangelegd. Uiteraard hebben onze onverharde wandelpaden ook de voorkeur van de echte mountainbiker en als daar geen afspraken over gemaakt zijn, dan gebeurt dat. We kwamen zelfs mountainbikers tegen op stukken van het Grenslandpad die NIET in het routenetwerk waren opgenomen.
Het zal wel onmogelijk zijn hier iets aan te veranderen. We zullen ons er dus bij neer moeten leggen en de LAW-wandelaars moeten waarschuwen, dat ze bedacht moeten zijn op deze medegebruikers.



Dat er ook voordelen aan verbonden zijn ontdekten we deze week. Over het stukje Grenslandpad tussen de Stenenschuurbrug en de Oesterputbrug kwamen in het verleden nogal wat klachten binnen: er werd onvoldoende gemaaid, waardoor de wandelaars geconfronteerd werden met hoog opgeschoten gras e.d.. Dat liep niet alleen zwaar, je kon er ook behoorlijk nat van worden en je had geen zicht op oneffenheden en kuilen in het pad. Waarom werd er niet vaker gemaaid? Natuurpunt (de Vlaamse natuurbeweging) had hier bezwaar tegen. Slechts tweemaal per jaar kon er gemaaid worden: voor het broedseizoen en in het najaar. Veel te weinig.

Maar wat blijkt: midden in het broedseizoen hoorden we het geraas van een motormaaier en toen we de zaak nader bekeken was er iemand bezig een zeker twee meter breed pad vrij te maken op dit traject. We waren nogal verbaasd en zijn later nog eens terug gekomen om te zien of het hele pad was gemaaid en dat bleek het geval. Toen ik de nieuwe paaltjes van de mountainbikeroute ontdekte, begreep ik het: dankzij de mountainbikers wordt er nu wel vaker gemaaid.

Ook buiten het Grenslandpad en ook in Zeeuws-Vlaanderen deel heb ik inmiddels geconstateerd dat wandelpaden opgenomen zijn in mountainbikeroutes en dat die, qua begroeiing, goed onderhouden worden. Ook zijn er stukken onverhard pad beschikbaar gekomen die voorheen niet bewandeld mochten worden. Triest maar waar: de mountainbikelobby schijnt meer voor elkaar te krijgen dan de wandellobby. Laten we er maar blij mee zijn. Al blijft het oppassen als je je wandelpad moet delen met mountainbikers: je hoort ze niet aankomen en een ongelukje is snel gebeurd.

©JannieTr, 17 mei 2012.